Motormuis Osama
(Rotterdams Dagblad, 22 juli 2003)
'Zullen we een tweekoppig monster schilderen?', vroeg Pepijn van
den Nieuwendijk aan Minke de Fonkert 'dan doe jij de ene kop en
ik de andere.' Ze vond het een goed idee. Van den Nieuwendijk begon
aan de rechterkop, en De Fonkert schilderde links een andere, die
er wel uitzag als van hetzelfde monster, maar dan in hardere lijnen.
'Schilder jij onder mijn kop nog een pootje dan?', vroeg ze, en
inderdaad, daar kwam een pootje. En nog een en nog een. De Fonkert
gaf alle vier de ogen extra streepjes. Op zijn beurt maakte Van
den Nieuwendijk de omringende monstertjes van De Fonkert driedimensionaler
via extra schaduw. Het doek hangt nu in de tentoonstelling 'Bruut!'
in Showroom Mama.
Van den Nieuwendijk werkt wel vaker met Mama, De Fonkert exposeert
bij de Herenplaats. Mama richt zich op urban art, de Herenplaats
is een galerie annex atelier voor verstandelijk gehandicapte kunstenaars.
Toen de Herenplaats Mama benaderde voor een samenwerking tussen
'hun' kunstenaars, vond iedereen dat een goed plan. Net als met
sinterklaaslootjes werden de namen in een hoed gegooid en zo ontstonden
veertien duo's met de opdracht elk samen een schilderij te maken.
Het leidde tot een bonte, vrolijke tentoonstelling.
Waarom samen, als je zulke verschillende achtergronden hebt? De
Herenplaats en Mama zeggen 'outsiderkunst' te promoten, en daardoor
buiten het reguliere kunstcircuit staan. Onzin. Beide galeries hebben
naamsbekendheid, trekken publiek, werken samen met de kunstwereld,
en tellen volop mee. Deze outsiderkunst lijkt een geuzennaam, om
mee te koketteren. Beter is de titel 'Bruut!', een 'verhipte' verwijzing
naar de art brut. Deze bijna kinderlijk uitziende schilderstroming
zorgde een halve eeuw geleden voor veel belangstelling voor verstandelijk
gehandicapte kunst, die erop bleek te lijken.
Laten we eerlijk zijn, het is natuurlijk gewoon een stunt. Een
experiment zonder doel behalve lekker kwasten. Een eenmalige samenwerking
die geen nieuwe inzichten of andere stijlen oplevert. Maar het belangrijkste
is het resultaat, en dat is niet gek. Sommige doeken zien er gekunsteld
of ongeinspireerd uit, maar veelal combineert de platte cobra-achtige
stijl van de Heren goed met de graffitiachtige kleurexplosies van
de Mama's. Beide groepen streven naar vrolijke, kleurige schilderijen
zonder lege hoekjes en dat heeft voor enkele natuurlijke symbioses
gezorgd.
Toch zie je soms meteen wie welk deel gedaan heeft. Bijvoorbeeld
bij Laan Irodjojo en Colin van der Sluis. Irodjojo schildert bijna
Dick Bruna-achtige havengezichten met strenge zwarte contouren.
Zijn autistische aard liet het niet toe dat zijn mamapartner Van
der Sluis ingreep in zijn havengezichten of andersom. Ze trokken
een grote zwarte streep over het doek, met boven de ene en eronder
de andere haven. Opgelost.
Hein Dingemans, die altijd naakte bosnegers met gigantische erecties
schildert, liet zich door zijn Mamapartner The London Police verleiden
tot een ander soort voorstelling: een bosnegerachtige Osama Bin
Laden op een stoere motor. Zonder erectie, maar wel met een fallisch
omhoogwijzende rockgitaar om zich heen gehangen. Hij staat hij in
de grote stad, de thuisbasis van 'The London Police', die er zijn
urban poppetjes zodanig op schilderde dat ze als een hemels baldakijn
over Bin Laden heen buigen. Dat hadden ze niet zo voorzien aan het
begin van hun werkweek.
Bruut!, t/m 10 augustus 2003 bij Showroom Mama, Witte de Withstraat
31 Rotterdam. Wo - zo 13 - 18 uur. www.showroommama.nl
|