sandrasmets.nl w w w
 
 
sandrasmets.nl / schilderkunst / bruut
Motormuis Osama
(Rotterdams Dagblad, 22 juli 2003)

'Zullen we een tweekoppig monster schilderen?', vroeg Pepijn van den Nieuwendijk aan Minke de Fonkert 'dan doe jij de ene kop en ik de andere.' Ze vond het een goed idee. Van den Nieuwendijk begon aan de rechterkop, en De Fonkert schilderde links een andere, die er wel uitzag als van hetzelfde monster, maar dan in hardere lijnen. 'Schilder jij onder mijn kop nog een pootje dan?', vroeg ze, en inderdaad, daar kwam een pootje. En nog een en nog een. De Fonkert gaf alle vier de ogen extra streepjes. Op zijn beurt maakte Van den Nieuwendijk de omringende monstertjes van De Fonkert driedimensionaler via extra schaduw. Het doek hangt nu in de tentoonstelling 'Bruut!' in Showroom Mama.

Van den Nieuwendijk werkt wel vaker met Mama, De Fonkert exposeert bij de Herenplaats. Mama richt zich op urban art, de Herenplaats is een galerie annex atelier voor verstandelijk gehandicapte kunstenaars. Toen de Herenplaats Mama benaderde voor een samenwerking tussen 'hun' kunstenaars, vond iedereen dat een goed plan. Net als met sinterklaaslootjes werden de namen in een hoed gegooid en zo ontstonden veertien duo's met de opdracht elk samen een schilderij te maken. Het leidde tot een bonte, vrolijke tentoonstelling.

Waarom samen, als je zulke verschillende achtergronden hebt? De Herenplaats en Mama zeggen 'outsiderkunst' te promoten, en daardoor buiten het reguliere kunstcircuit staan. Onzin. Beide galeries hebben naamsbekendheid, trekken publiek, werken samen met de kunstwereld, en tellen volop mee. Deze outsiderkunst lijkt een geuzennaam, om mee te koketteren. Beter is de titel 'Bruut!', een 'verhipte' verwijzing naar de art brut. Deze bijna kinderlijk uitziende schilderstroming zorgde een halve eeuw geleden voor veel belangstelling voor verstandelijk gehandicapte kunst, die erop bleek te lijken.

Laten we eerlijk zijn, het is natuurlijk gewoon een stunt. Een experiment zonder doel behalve lekker kwasten. Een eenmalige samenwerking die geen nieuwe inzichten of andere stijlen oplevert. Maar het belangrijkste is het resultaat, en dat is niet gek. Sommige doeken zien er gekunsteld of ongeinspireerd uit, maar veelal combineert de platte cobra-achtige stijl van de Heren goed met de graffitiachtige kleurexplosies van de Mama's. Beide groepen streven naar vrolijke, kleurige schilderijen zonder lege hoekjes en dat heeft voor enkele natuurlijke symbioses gezorgd.

Toch zie je soms meteen wie welk deel gedaan heeft. Bijvoorbeeld bij Laan Irodjojo en Colin van der Sluis. Irodjojo schildert bijna Dick Bruna-achtige havengezichten met strenge zwarte contouren. Zijn autistische aard liet het niet toe dat zijn mamapartner Van der Sluis ingreep in zijn havengezichten of andersom. Ze trokken een grote zwarte streep over het doek, met boven de ene en eronder de andere haven. Opgelost.

Hein Dingemans, die altijd naakte bosnegers met gigantische erecties schildert, liet zich door zijn Mamapartner The London Police verleiden tot een ander soort voorstelling: een bosnegerachtige Osama Bin Laden op een stoere motor. Zonder erectie, maar wel met een fallisch omhoogwijzende rockgitaar om zich heen gehangen. Hij staat hij in de grote stad, de thuisbasis van 'The London Police', die er zijn urban poppetjes zodanig op schilderde dat ze als een hemels baldakijn over Bin Laden heen buigen. Dat hadden ze niet zo voorzien aan het begin van hun werkweek.


Bruut!, t/m 10 augustus 2003 bij Showroom Mama, Witte de Withstraat 31 Rotterdam. Wo - zo 13 - 18 uur. www.showroommama.nl

sandrasmets.nl / schilderkunst / bruut